Στη συζήτηση επί της Επίκαιρης επερώτησης δέκα βουλευτών του ΣΥΡΙΖΑ με θέμα: «Πλήγμα για το χώρο και τα νησιά του Αιγαίου τα σχεδιαζόμενα φορολογικά κ.ά. μέτρα της τρόικας» απάντησε σήμερα ο υπουργός Ναυτιλίας Κωστής Μουσουρούλης.
Αναλυτικά η απάντηση του ΥΝΑ ήταν:
«Η νησιωτική Ελλάδα είναι μια μοναδική περιοχή του κόσμου με ιδιαίτερα χαρακτηριστικά και κοινές αναπτυξιακές ευκαιρίες. Ο νησιωτικός πλούτος σίγουρα τις ευνοεί, αλλά η φυσική ασυνέχεια του νησιωτικού χώρου τις απομακρύνει.
Όλες οι κυβερνήσεις προσπάθησαν να αντισταθμίσουν την ασυνέχεια με κίνητρα και να αξιοποιήσουν τον πλούτο με αναπτυξιακά προγράμματα.Τα μεν κίνητρα, όπως π.χ. του Αναπτυξιακού Νόμου ή των ΥΚΩ, δεν λειτούργησαν. Τα δε προγράμματα, δεν απέδωσαν.
Η έλλειψη Νησιωτικής Πολιτικής είναι η βασικότερη ίσως αιτία των ανισοτήτων που εξακολουθούν να υπάρχουν στο νησιωτικό χώρο. Αυτά που πρέπει να γίνουν είναι πολλά και διαφορετικά σε σχέση με το παρελθόν.
Καταρχήν, σε Ευρωπαϊκό επίπεδο.
Χρειάζεται εξειδίκευση της Περιφερειακής Πολιτικής για το νησιωτικό χώρο. Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή είναι, δυστυχώς, επιφυλακτική, παρά τη Συνθήκη της Λισσαβόνας που αναφέρει ρητά ότι τα γεωγραφικά χαρακτηριστικά δεν πρέπει να επηρεάζουν τις βασικές ελευθερίες της εσωτερικής αγοράς ή τα θετικά ψηφίσματα πολλών άλλων θεσμικών οργάνων.
Να τονίσω στο σημείο αυτό ότι η διαπραγμάτευση της Κυβέρνησης απέφερε και άλλα οφέλη πλην των πόρων. Για πρώτη φορά σε απόφαση Συμβουλίου έγινε αναφορά (σημείο 44), στην «ειδική κατάσταση των νησιών, που πρέπει να ληφθεί υπ’ όψιν». Με βάση την αναφορά αυτή, θα υπάρξει μέριμνα για σημαντικά ζητήματα πχ στο πλαίσιο της διαπραγμάτευσης για τις κατευθυντήριες γραμμές κρατικών ενισχύσεων, δηλαδή τις επιδοτήσεις προς τις επιχειρήσεις.
Σε κάθε περίπτωση, η επερχόμενη Ελληνική Προεδρία είναι μια μεγάλη ευκαιρία για πρωτοβουλίες για τις οποίες, ως νησιωτική χώρα, ήδη προετοιμαζόμαστε. Όπως και η «Σύμβαση Εταιρικής Σχέσης» όπως θα ονομάζεται το νέο ΕΣΠΑ, είναι μια ακόμα ευκαιρία.
Εμείς, τόσο ως χωρικό, όσο και ως θεματικό Υπουργείο, καταρτίσαμε και υποβάλαμε στο Υπουργείο Ανάπτυξης συγκεκριμένη στρατηγική πρόταση στοχεύοντας τη σύνδεση του τουρισμού, της γεωργίας, του περιβάλλοντος, του πολιτισμού στα νησιά μας με τις τοπικές πρώτες ύλες, το κεφάλαιο και την παράδοση.
Καταθέτω το σχετικό κείμενο στα πρακτικά.
Ταυτόχρονα, για την εξειδίκευση της στρατηγικής αυτής, ολοκληρώσαμε και παρουσιάσαμε στους νησιώτες Βουλευτές, Επιχειρησιακό Σχέδιο για το πώς θα επιτύχουμε:
τη στροφή της νησιωτικής παραγωγής σε επώνυμα αγαθά και υπηρεσίες («ποιοτικά νησιά»),
τη μείωση της χρήσης των φυσικών πόρων («πράσινα νησιά») και
την παροχή ισοδύναμης ποιότητας υπηρεσιών στους νησιώτες χωρίς πρόσθετο κόστος (νησιά «ίσων ευκαιριών»),
Καταθέτω το σχετικό κείμενο στα πρακτικά.
Όλα αυτά τα συζητήσαμε ήδη σε ένα συνέδριο που πραγματοποιήσαμε στον Πειραιά τον περασμένο Δεκέμβριο, προσκαλώντας το σύνολο των φορέων των νησιών. Παραδέχομαι ότι ευρεία ενημέρωση στα νησιά δεν υπήρξε. Όμως τα κείμενα που μόλις κατέθεσα μπορούν να αποτελέσουν μια βάση για να αναληφθεί σχετική πρωτοβουλία από τους ΟΤΑ.
Μόνοι μας δεν μπορούμε.
Να αναφέρω ακόμα ότι σε συνεργασία με τα αρμόδια Υπουργεία, προετοιμάζουμε πέντε Σχέδια Δράσης για:
την Αγροτική Νησιωτική Πολιτική με έμφαση στη στήριξη της παραγωγής πρώτων υλών, την πρώτη μεταποίηση και τυποποίηση καθώς και τις διαδικασίες πιστοποίησης ποιότητας νησιωτικών προϊόντων.
την προώθηση ηλεκτρονικών υπηρεσιών,
την αύξηση της επιχειρηματικότητας,
την ενίσχυση της δια βίου μάθησης,
τη στήριξη της απασχόλησης ανέργων και ευπαθών κοινωνικών ομάδων.
Ασφαλώς και δεν περιοριζόμαστε σε κείμενα.
Υλοποιούμε συνεχιζόμενες και προετοιμάζουμε νέες αναπτυξιακές πρωτοβουλίες όπως:
η ανάδειξη της πολιτιστικής κληρονομιάς με τη χρηματοδότηση αρχαιολογικών ανασκαφών και άλλων έργων και εκδηλώσεων πολιτισμού, τη δημιουργία σελίδας για το Αρχιπέλαγος με σκοπό την ανάδειξη των τοπικών φυσικών και πολιτιστικών χαρακτηριστικών κλπ
η δημιουργία Παρατηρητηρίου Βιώσιμου Τουρισμού για το Αιγαίο υπό την αιγίδα του Παγκόσμιου Οργανισμού Τουρισμού,
ο έλεγχος της οικοδομικής δραστηριότητας σε παραδοσιακούς οικισμούς και σε περιοχές ιδιαίτερου φυσικού κάλλους,
η ανάπτυξη συστήματος παρακολούθησης της ποιότητας του θαλάσσιου περιβάλλοντος,
η αξιολόγηση και αποτίμηση των πυρκαγιών στην κεντρική και νότια περιοχή της Χίου από Επιτροπή Εμπειρογνωμόνων,
η εξασφάλιση επάρκειας υδατικών πόρων σε άνυδρα νησιά με κατασκευή αφαλατώσεων.
Να τονίσω την μεγάλη σημασία του πλαισίου συμφωνίας που υπογράψαμε προχθές με την ΕΥΔΑΠ για την παροχή τεχνικών – συμβουλευτικών υπηρεσιών στον τομέα της ολοκληρωμένης διαχείρισης του νερού και των λυμάτων των νησιών.
Η συμφωνία θα εφαρμοστεί αρχικά σε 15 νησιά τα οποία καλύπτουν τις ανάγκες τους με υδροφόρα πλοία. Οι λύσεις που θα υιοθετηθούν και θα εφαρμοστούν έπειτα από την υπογραφή τριμερούς προγραμματικής σύμβασης μεταξύ του ενδιαφερόμενου νησιωτικού Δήμου, της ΕΥΔΑΠ και του ΥΝΑ, θα αποτελέσουν πρότυπο, με στόχο την επέκτασή τους και στα υπόλοιπα νησιά. Το κράτος θα πάψει να πληρώνει 5,5 εκατομμύρια ευρώ ετησίως για την υδροδότηση αυτή.
Στο σημείο αυτό θα αναφερθώ στο υπό κατάθεση Νομοσχέδιο του Υπουργείου, που τόσο έχει λοιδορηθεί από Βουλευτές και στελέχη του ΣΥΡΙΖΑ χωρίς να το έχουν καν μελετήσει, όπως υποψιάζομαι. Με το Νομοσχέδιο αυτό, επεκτείνοντας το ρόλο της Γενικής Γραμματείας Αιγαίου και ΝΠ στο σύνολο των νησιών αναδεικνύουμε το ΥΝΑ ως φορέα πρωτοβουλιών για το σχεδιασμό και την εφαρμογή ΝΠ αλλά και ως φορέα που παρεμβαίνει με τη λεγόμενη «ρήτρα νησιωτικότητας».
Πρόκειται για έναν μηχανισμό που θεσπίζεται για πρώτη φορά με τον οποίο θα εξετάζονται οι συνέπειες στο νησιωτικό χώρο από κάθε νομοθετική πρωτοβουλία και κανονιστική πράξη και θα προτείνονται μέτρα εξισορρόπησης. Θυμίζω την ερμηνευτική δήλωση της παραγράφου 3 του άρθρου 101 του Συντάγματος, σύμφωνα με την οποία «ο νομοθέτης και η διοίκηση όταν δρουν κανονιστικά, έχουν υποχρέωση να λαμβάνουν υπόψη τις ιδιαίτερες συνθήκες των νησιωτικών περιοχών».
Με το ίδιο νομοσχέδιο, συστήνεται Συμβούλιο Νησιωτικής Πολιτικής με ευρεία εκπροσώπηση φορέων των νησιών, το οποίο θα γνωμοδοτεί κυρίως για τις βασικές αρχές χάραξης πολιτικών στους διάφορους τομείς της οικονομικής και κοινωνικής ανάπτυξης.
Προτίθενται, άραγε, οι συνάδελφοι του ΣΥΡΙΖΑ, που «κόπτονται» για τη νησιωτική πολιτική να υπερψηφίσουν τις σχετικές διατάξεις;
Να κάνουν δηλαδή την υπέρβασή τους ξεπερνώντας μικροκομματικές αγκυλώσεις που θα έπρεπε προ πολλού να έχουν περάσει στα αζήτητα του πολιτικού λόγου;
Θα το δούμε στη πράξη.
Έρχομαι τώρα σε δυο κορυφαία ζητήματα για τη νησιωτική πολιτική της χώρας.
Την Εθνική Λιμενική Στρατηγική 2013-2017 για την ανάπτυξη και την εδαφική συνοχή της χώρας. Στόχος μας είναι να αξιοποιήσουμε τις δυνατότητες των λιμένων με ευέλικτη και αποτελεσματική διοικητική λειτουργία ώστε να προσελκύουν ιδιωτικά κεφάλαια για τις αναγκαίες επενδύσεις που θα τους επιτρέψουν να παρέχουν υπηρεσίες υψηλής ποιότητας σε ανταγωνιστικές τιμές, αυξάνοντας έτσι τη συμμετοχή τους στο διεθνές εμπόριο. Θεωρώ ότι ορθότητα των στόχων αυτών δεν μπορεί να αμφισβητηθεί από κανέναν, εφόσον και η επίτευξή τους επιφέρει προφανή και άμεσα οικονομικά και αναπτυξιακά αποτελέσματα στις τοπικές κοινωνίες.
Καταθέτω στα πρακτικά το κείμενο της πενταετούς Εθνικής Στρατηγικής.
Όσον αφορά στο θέμα των επενδύσεων στα νησιά του Αιγαίου, θα ήθελα να καταστήσω σαφές ότι η Κυβέρνηση, σε κάθε τομέα και συνολικά, επιθυμεί την προσέλκυση αξιόπιστων επενδυτών για την ενίσχυση της απασχόλησης και την τόνωση της οικονομίας. Διαφυλάττει όμως τα εθνικά συμφέροντα, κατά τον καλύτερο δυνατό τρόπο, με γνώμονα τον σεβασμό των κανόνων και αρχών του Διεθνούς Δικαίου.
Και με αυτή την αφορμή θα σας επισημάνω ορισμένες αντιφάσεις και τις αντιθέσεις στις οποίες, όπως είναι γνωστό, αρέσκεται ο ΣΥΡΙΖΑ.
Ενώ μας κατηγορείτε για εκποίηση λιμένων, αεροδρομίων και μαρινών – εννοώντας προφανώς την αξιοποίησή τους μέσω συμβάσεων παραχώρησης, αναφέρεστε στην «οικονομική δυναμική που αναπτύσσεται στα δυτικά παράλια της Μικράς Ασίας».
Μα με πιο τρόπο αναπτύσσεται αυτή η δυναμική; Με δημόσιες επενδύσεις; Αναφέρεστε ακόμα στην «εθνική διάσταση» του Αιγαίου. Δεν νομίζω όμως να επιδείξατε την ίδια ευαισθησία όταν ο σύντροφός σας κ. Θεοδωρίδης αποκάλεσε τα Ίμια Καρντάκ;
Το δεύτερο κορυφαίο ζήτημα στο οποίο θα ήθελα να αναφερθώ είναι η ακτοπλοΐα.
Ο αιμοδότης των νησιών μας καθώς τα περισσότερα δεν έχουν αυτάρκεια σε αγαθά, καύσιμα και πρώτες ύλες, οι δε εναλλακτικές λύσεις είναι περιορισμένες. Γι’ αυτό τον λόγο η εξυπηρέτηση της ακτοπλοΐας αποτελεί και διακριτό στόχο της αναμόρφωσης της λιμενικής πολιτικής. Διαχειριζόμαστε μια πολύ δύσκολη κατάσταση που διαμόρφωσε η ύφεση και η αλματώδης αύξηση του κόστους καυσίμου επηρεάζοντας το λειτουργικό κόστος και τη ρευστότητα. Παρά την κατάσταση αυτή:
Διατηρήσαμε όλες τις δρομολογιακές γραμμές και τις προσεγγίσεις,
Αποφύγαμε τις δικαστικές προσφυγές που θα επηρέαζαν τα δρομολόγια ή θα δημιουργούσαν εμπλοκές σε νέες διαγωνιστικές διαδικασίες.
Καλύψαμε τις συμβατικές υποχρεώσεις επιταχύνοντας ταυτόχρονα την καταβολή μισθωμάτων.
Και για να σταματήσει επιτέλους το ψεύδος που εν γνώσει τους συντηρούν πολλοί – μεταξύ αυτών και βουλευτές του ΣΥΡΙΖΑ:
Με το νέο Νομοσχέδιο δεν καταργείται η ετήσια δρομολόγηση, δηλαδή η υποχρέωση για συγκοινωνιακή κάλυψη των νησιών όλο το χρόνο.
Με τις τροποποιήσεις του Νόμου 2932/2001 δεν αλλάζει το καθεστώς της δωδεκάμηνης δρομολόγησης των πλοίων. Η δρομολόγηση παραμένει ετήσια.
Η δυνατότητα διακοπής δρομολογίων για δύο μήνες για εκτέλεση εργασιών ετήσιας επιθεώρησης, όπως ισχύει από το 2001 διατηρείται.
Διακοπή πέραν του διμήνου θα παρέχεται μετά από γνώμη του Συμβουλίου Ακτοπλοϊκών Συγκοινωνιών και υπό την προϋπόθεση ότι οι συγκοινωνιακές ανάγκες της γραμμής θα καλύπτονται από άλλα δρομολογημένα πλοία.
Θέλω στο σημείο αυτό να αναδείξω ένα ακόμη ψεύδος. Αυτό της δήθεν κατάργησης των ΣΣΕ στον χώρο της ακτοπλοΐας:
Στις πολυήμερες διαπραγματεύσεις με την ΠΝΟ κατά την περίοδο της απεργίας, έκανα συγκεκριμένες προτάσεις και προχώρησα σε ουσιαστικές διαμεσολαβήσεις. Αποτέλεσμα αυτών ήταν να προσκληθεί η ΠΝΟ για διαπραγμάτευση με τον Σύνδεσμο Επιχειρήσεων Επιβατηγού Ναυτιλίας ακριβώς για το θέμα των συλλογικών συμβάσεων.
Καταθέτω στα πρακτικά τη σχετική πρόσκληση που μου κοινοποιήθηκε.
Πάμε τώρα σε μια ακόμη ανακρίβεια που έχει η Επερώτησή σας: «το Υπουργείο Ναυτιλίας αποφάσισε αυθαίρετα την αύξηση της τιμής των εισιτηρίων».
Ουδέν ψευδέστερον.
Από το 2002, οι ναύλοι για όλες τις κατηγορίες επιβατών και οχημάτων καθορίζονται ελεύθερα βάσει ποσοτικών και γεωγραφικών κριτηρίων, σύμφωνα με την Κοινοτική νομοθεσία. Εξαίρεση αποτελούν οι άγονες γραμμές και οι συνδέσεις νησιών που δεν πληρούν τα κριτήρια αυτά. Εκεί το κράτος καθορίζει ανώτατη τιμολόγηση για την οικονομική θέση επιβατών, τα ΙΧΕ οχήματα μήκους ως 4,25 μέτρα, καθώς και ανά μέτρο για τα φορτηγά. Την τιμολόγηση αυτή αναπροσαρμόζει κάθε χρόνο ανάλογα με τον Δείκτη Τιμών Καταναλωτή του προηγούμενου έτους. Παρά τους κινδύνους που εγκυμονεί η κατάσταση του κλάδου, το κρατικό ναυλολόγιο αναπροσαρμόστηκε, έπειτα από 3 χρόνια στασιμότητας, κατά 2,4%, ακριβώς στο ποσοστό που αντιστοιχεί στην αύξηση του περυσινού Δείκτη Τιμών Καταναλωτή, όπως ορίζει ο νόμος. Πρόκειται, με άλλα λόγια, για αύξηση που σε ελάχιστες περιπτώσεις ξεπερνά τα 2 ευρώ. Η αναπροσαρμογή αυτή δεν έχει σχέση με τα αιτήματα που έχουν υποβληθεί.
Θα κλείσω με τα υπόλοιπα θέματα που θίγονται με την ερώτησή σας, ώστε να μην μείνει τίποτε αναπάντητο.
Η λειτουργία των Βρεφονηπιακών και Παιδικών Σταθμών, των Κέντρων Δημιουργικής Απασχόλησης Παιδιών και των λοιπών Κοινωνικών Δομών αφορά αποκλειστικά τον εκάστοτε Δήμο ο οποίος έχει την αποκλειστική αρμοδιότητα κοινωνικής προστασίας και αλληλεγγύης.
Για τη διασφάλιση της κοινωνικής συνοχής και ιδίως της ποιότητας ζωής της ιδιαίτερα ευπαθούς κοινωνικά ομάδας των ηλικιωμένων, τα Υπουργεία Εσωτερικών και Εργασίας, διαμόρφωσαν ένα ολοκληρωμένο, μόνιμο και βιώσιμο πρόγραμμα κοινωνικής αρωγής, στο πλαίσιο της «Πολιτικής Κοινωνικής Ασπίδας κατά της Φτώχειας» και του «Έτους Ενεργού Γήρανσης», του 2012.
Η διάρκεια του «Βοήθεια στο Σπίτι» και των συμβάσεων ορισμένου χρόνου του προσωπικού παρατάθηκε μέχρι τις 31 Μαρτίου 2013, με ανάληψη της ευθύνης χρηματοδότησης του α’ τριμήνου του 2013 με 15 εκατ. ευρώ. Παράλληλα, συνεχίζεται εντατικά η διαβούλευση για το μέλλον της κοινωνικής δομής.
Για το θέμα των Δ.Ο.Υ. στα νησιά.
Κατά το μεταβατικό στάδιο της αναδιοργάνωσης, εξαιρέθηκαν τα νησιά, στα οποία λειτουργούσε 1 Δ.Ο.Υ.. Η αναστολή των Δ.Ο.Υ. αυτών θα λάβει χώρα κατά το τελευταίο στάδιο της αναδιοργάνωσης και αφού ολοκληρωθεί το νέο TAXIS.
Για την καλύτερη εξυπηρέτηση των φορολογουμένων σε ορισμένες περιοχές, που παρουσιάζουν ιδιαίτερες δυσκολίες και ιδιαιτερότητες, θα λειτουργήσουν Γραφεία της Δ.Ο.Υ. υποδοχής σε χώρους που θα διαθέσουν οι Δήμοι.
Επίσης έχει ήδη οριστεί η λειτουργία Γραφείων των Δ.Ο.Υ. Υποδοχής σε όλους τους Δήμους των νησιωτικών περιοχών, όπου λειτουργούσε Δ.Ο.Υ.
Για τα Τελωνεία. Με σκοπό τη μείωση του λειτουργικού κόστους και την εξοικονόμηση ανθρώπινων πόρων, λαμβάνοντας υπόψη τις ιδιαιτερότητες καθώς και τις ανάγκες κάθε νησιού και συνεκτιμώντας ένα σύνολο κριτηρίων, το αρμόδιο Υπουργείο Οικονομικών ανέστειλε μικρό αριθμό Τελωνειακών Αρχών. Η αναστολή αυτή δεν επιφέρει προβλήματα στην εξυπηρέτηση των συναλλασσομένων, ούτε και απώλειες δημοσίων εσόδων, αφού σε κάθε περίπτωση, οι ανάγκες εξυπηρετούνται από Τελωνεία που εδρεύουν σε πλησιέστερα νησιά.
Η έννοια του πολιτικού κόστους ενισχύει την ατολμία και αποστερεί τη βούληση για αποφάσεις. Το πλέον αντιπροσωπευτικό δείγμα γραφής το δίνει η αξιωματική αντιπολίτευση καθημερινά με τη στάση της μέσα και έξω από τη Βουλή.
Αν κάτι είναι ελπιδοφόρο σήμερα, είναι ότι η Κυβέρνηση αυτή που ενώ προέρχεται από ένα πολιτικό σύστημα που έχει υπάρξει δέσμιο της έννοιας αυτής, δεν διστάζει να αναμετριέται με τα προβλήματα και με τα θεσμικά και διοικητικά “αδιέξοδα”, χωρίς ιδεοληψίες, ολιγωρίες, ή υπαναχωρήσεις. Η έξοδος από την κρίση είναι μια σοβαρή ευθύνη που μας αφορά όλους.
Θα αναφέρω εδώ τη φράση που ο John F. Kennedy είπε κατά την κατά τη διάρκεια της κρίσης με την Κούβα το 1963. Αν και αναφέρεται στην ειρήνη, είναι πάντα επίκαιρη.
«Τα προβλήματά μας έχουν προκληθεί από τον Άνθρωπο, άρα μπορούν και να επιλυθούν από τον Άνθρωπο. Ο Άνθρωπος μπορεί να διευρύνει το όραμα και τις δυνατότητές του όσο θέλει. Κανένα πρόβλημα του μέλλοντος δεν είναι πέρα και εκτός των ικανοτήτων του Ανθρώπου».
Αρκεί να το θελήσουμε.»
