Ολοκληρώθηκε σήμερα με την «Διακήρυξη της Λεμεσού» -σε μια ιστορική τελετή στη Λεμεσό στην Κύπρο, πέντε χρόνια μετά την πρώτη της παρουσίαση στη Λισαβόνα – η άτυπη υπουργική σύνοδος της Ε.Ε. με θέμα την Ολοκληρωμένη Θαλάσσια Πολιτική (ΟΘΠ) στην οποία μετείχε ο Υπουργός Ναυτιλίας και Αιγαίου κ.Κωστής Μουσουρούλης.
Σε δήλωση του στο Αθηναϊκό Πρακτορείο Ειδήσεων (ΑΜΠΕ) ο κ.Μουσουρούλης είπε οτι «ο μύλος της οικονομικής ζωής της χώρας μας γυρίζει με αλμυρό νερό» και πρόσθεσε ότι «η ναυτιλία είναι ένας τομέας εθνικής υπεροχής».
«Εμείς πιστεύουμε – συνέχισε ο Υπουργός – ότι μπορούμε μέσα από την ανάπτυξη των ναυτιλιακών δραστηριοτήτων να δημιουργήσουμε απασχόληση και ανάπτυξη που είναι βασικός στόχος των πολιτικών της Ευρωπαϊκής Ένωσης, αλλά και να αναδείξουμε και να κυριαρχήσουμε σε τομείς που θεωρούνται ότι έχουν ολοκληρώσει τις δραστηριότητες στην Ευρώπη, όπως η ναυπηγική παραγωγή και η ναυπηγοεπισκευαστική δραστηριότητα. Το πιο σημαντικό για μένα είναι οι κοινοτικές πολιτικές να συνεργούν μεταξύ τους με στόχο την προώθηση τέτοιου είδους τομέων».
Αναφορικά με την Διακήρυξη της Λεμεσού, την οποία υιοθέτησε η συνάντηση των Υπουργών, ο κ. Μουσουρούλης τόνισε ότι το πιο σημαντικό είναι η επανεκκίνηση της ΟΘΠ στην Κύπρο, στο νοτιανατολικό άκρο της Ευρώπης. «Βάζουμε τις βάσεις για να μπορέσουμε να αξιοποιήσουμε τη θαλάσσια οικονομία όσο γίνεται καλύτερα, μέσα από δράσεις στον ναυτιλιακό τομέα και στη νησιωτική πολιτική», συμπλήρωσε.
Ο κ. Μουσουρούλης εξέφρασε την εκτίμηση ότι «οι δύο αυτοί πυλώνες ειδικά για χώρες, όπως η Ελλάδα και η Κύπρος, είναι οι πιο ουσιαστικοί για να μπορέσουμε πολύ γρήγορα να ξεπεράσουμε τα σημερινά προβλήματα των οικονομιών μας».
Η «Διακήρυξη της Λεμεσού» – που δίνει νέα ώθηση στην Ολοκληρωμένη Θαλάσσια Πολιτική της Ευρωπαϊκής Ένωσης – παρουσιάστηκε επίσημα από τον Υπουργό Συγκοινωνιών και Έργων Ευθύμιο Φλουρέντζου, παρουσία του Προέδρου της Δημοκρατίας Δημήτρη Χριστόφια, του Προέδρου της Ευρωπαϊκής Επιτροπής Ζοσέ Μανουέλ Μπαρόζο, της Επιτρόπου για τη θαλάσσια πολιτική Μαρίας Δαμανάκη και των αρμόδιων για τις θαλάσσιες υποθέσεις Υπουργών της ΕΕ και καλεί τα ευρωπαϊκά θεσμικά όργανα να στηρίξουν τη βιώσιμη ανάπτυξη των θαλάσσιων και ναυτιλιακών δραστηριοτήτων στο πλαίσιο του πολυετούς δημοσιονομικού πλαισίου 2014-2020, μεταξύ άλλων στο πλαίσιο της πολιτικής συνοχής, υπό την επιφύλαξη των αποτελεσμάτων των διεξαγόμενων διαπραγματεύσεων.
Στη Διακήρυξή τους, οι Υπουργοί σημειώνουν ότι «οι θάλασσες και οι ωκεανοί της Ευρώπης προσφέρουν ανεκμετάλλευτες δυνατότητες καινοτομίας, βιώσιμης ανάπτυξης και απασχόλησης» και τονίζουν ότι «‘η στρατηγική Ευρώπη 2020’ πρέπει να συνοδεύεται από μια δυναμική ατζέντα για τις θάλασσες και τους ωκεανούς που θα υποστηρίζει την ανάπτυξη, την ανταγωνιστικότητα και την απασχόληση με στόχο μια βιώσιμη ‘γαλάζια οικονομία’».
Σημειώνεται ότι μετά την επίσημη τελετή της παρουσίασης της Διακήρυξης της Λεμεσού οι κ.κ. Barroso, Χριστόφιας, Δαμανάκη και οι υπουργοί, εγκαινίασαν και ξεναγήθηκαν στην αξιόλογη έκθεση «Mare Liberum» για την ιστορία της ναυτιλίας στη Μεσόγειο από το 15ο έως το 19ο αιώνα, στο Κέντρο Ευαγόρα Λανίτη και Κατερίνας Νικήτα, από την επιμελήτρια αρχαιολόγο και ιστορικό τέχνης Άννα Μαραγκού, η οποία αναφέρθηκε με έμφαση στα εκθέματα που έχει δανείσει στην έκθεση το Ναυτικό Μουσείο της Ελλάδας.
Σχέδιο δήλωσης των αρμόδιων για την ολοκληρωμένη θαλάσσια πολιτική ευρωπαίων υπουργών και της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, για μια ατζέντα ανάπτυξης και απασχόλησης στους τομείς της θάλασσας και της ναυτιλίας
«Δήλωση της Λεμεσού»
Εμείς, οι Υπουργοί οι αρμόδιοι για την Ολοκληρωμένη Θαλάσσια Πολιτική των κρατών μελών της Ευρωπαϊκής Ένωσης, της Κροατίας και του Ευρωπαϊκού Οικονομικού Χώρου, υπό την προεδρία του Ευθύμιου Φλουρέντζου, Υπουργού Συγκοινωνιών και Έργων, και παρουσία του Δημήτρη Χριστόφια, Προέδρου της Κυπριακής Δημοκρατίας, του José Manuel Barroso, Προέδρου της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, και της Μαρίας Δαμανάκη, Επιτρόπου Θαλάσσιων Υποθέσεων και Αλιείας, κατά την άτυπη υπουργική σύνοδο στη Λευκωσία της Κύπρου, στις 7 Οκτωβρίου 2012, συμφωνήσαμε τα εξής:
1. Εκτιμώντας ότι η τρέχουσα οικονομική κατάσταση επιβάλλει στην Ευρωπαϊκή Ένωση να βρει έναν γρήγορο και αποτελεσματικό δρόμο προς την ανάκαμψη βασισμένο στην έξυπνη, βιώσιμη και χωρίς αποκλεισμούς ανάπτυξη· Αναγνωρίζοντας ότι τα κράτη μέλη πρέπει να προσεγγίσουν τους στόχους της στρατηγικής «Ευρώπη 2020» από καινοτόμες προοπτικές που μπορούν να αποδεσμεύσουν νέες πηγές ανάπτυξης και απασχόλησης·
2. Αναγνωρίζοντας ότι οι τομείς της θάλασσας και της ναυτιλίας αποτελούν σημαντικότατους μοχλούς ανάπτυξης και απασχόλησης της οικονομίας της ΕΕ, δεδομένου ότι η ετήσια ακαθάριστη προστιθέμενη αξία τους ανέρχεται σε 495 δισ. ευρώ, ότι 5,4 εκατομμύρια Ευρωπαίοι απασχολούνται στους τομείς αυτούς σε όλα τα κράτη μέλη της ΕΕ και ότι 88 εκατομμύρια Ευρωπαίοι εργάζονται σε παράκτιες περιοχές, στις οποίες ζουν πάνω από 205 εκατομμύρια κάτοικοι·
3. Υπογραμμίζοντας ότι τα κράτη μέλη της ΕΕ μοιράζονται αρκετές θαλάσσιες λεκάνες με τρίτες χώρες και ότι οι θαλάσσιες λεκάνες, οι εξόχως απόκεντρες περιοχές και οι συνδεδεμένες υπερπόντιες χώρες και εδάφη αποτελούν στρατηγικές πύλες από και προς την εσωτερική αγορά και είναι σημαντικές για την ανάπτυξη και την εφαρμογή της Ολοκληρωμένης Θαλάσσιας Πολιτικής (ΟΘΠ)·
4. Αναγνωρίζοντας ότι η ανάπτυξη μιας ολοκληρωμένης προσέγγισης των θαλάσσιων υποθέσεων από το 2007, συμβατής με άλλες τομεακές πολιτικές, ενισχύει την ικανότητα της Ευρώπης να μεγιστοποιήσει τη βιώσιμη χρήση των ωκεανών, των θαλασσών και των ακτών, διασφαλίζοντας ταυτόχρονα την ασφάλεια των ανθρώπων και την υγεία των ωκεανών και των θαλασσών·
5. Αναγνωρίζοντας την αξία των αγαθών και υπηρεσιών του θαλάσσιου οικοσυστήματος και την προστασία του θαλάσσιου περιβάλλοντος ως σημαντικού στοιχείου της βιώσιμης ανάπτυξης και ευημερίας·
6. Τονίζοντας τη σημασία της προώθησης του διαλόγου, της ενισχυμένης συνεργασίας και της ανταλλαγής βέλτιστων πρακτικών σχετικά με τις θαλάσσιες υποθέσεις σε περιφερειακό και διεθνές επίπεδο· Υπενθυμίζοντας ότι όλες οι δραστηριότητες στους ωκεανούς και τις θάλασσες, περιλαμβανομένων και όσων αναλαμβάνονται στο πλαίσιο της ΟΘΠ, πρέπει να εκτελούνται σύμφωνα με το νομικό πλαίσιο που ορίζει η Σύμβαση των Ηνωμένων Εθνών για το Δίκαιο της Θάλασσας (UNCLOS) και άλλες συναφείς ισχύουσες διεθνείς συμβάσεις.
ΜΙΑ ΔΥΝΑΜΙΚΗ ΑΤΖΕΝΤΑ ΑΝΑΠΤΥΞΗΣ ΚΑΙ ΑΠΑΣΧΟΛΗΣΗΣ ΣΤΟΥΣ ΤΟΜΕΙΣ ΤΗΣ ΘΑΛΑΣΣΑΣ ΚΑΙ ΤΗΣ ΝΑΥΤΙΛΙΑΣ
7. Βεβαιώνουμε ότι οι θάλασσες και οι ωκεανοί της Ευρώπης προσφέρουν ανεκμετάλλευτες δυνατότητες καινοτομίας, βιώσιμης ανάπτυξης και απασχόλησης
8. Τονίζουμε ότι η στρατηγική «Ευρώπη 2020» πρέπει να συνοδεύεται από μια δυναμική ατζέντα για τις θάλασσες και τους ωκεανούς που θα υποστηρίζει την ανάπτυξη, την ανταγωνιστικότητα και την απασχόληση με στόχο μια βιώσιμη «γαλάζια οικονομία»·
9. Καλούμε τα ευρωπαϊκά θεσμικά όργανα να στηρίξουν τη βιώσιμη ανάπτυξη των θαλάσσιων και ναυτιλιακών δραστηριοτήτων στο πλαίσιο του πολυετούς δημοσιονομικού πλαισίου 2014-2020, ιδίως στο πλαίσιο της πολιτικής συνοχής, υπό την επιφύλαξη των αποτελεσμάτων των διεξαγόμενων διαπραγματεύσεων,
10. Υποστηρίζουμε την κατάλληλη θέσπιση και εφαρμογή ολοκληρωμένων μακροπεριφερειακών στρατηγικών και στρατηγικών για τις θαλάσσιες λεκάνες, ως σημαντικών μέσων για την επίτευξη βιώσιμης ανάπτυξης στις παράκτιες περιοχές.
Λαμβάνοντας υπόψη τα ανωτέρω, επιβεβαιώνουμε τους κοινούς μας στόχους για μια Ευρωπαϊκή Θαλάσσια και Ναυτιλιακή Ατζέντα και εργαζόμαστε γι’ αυτούς, ιδίως με σκοπό:
11. Να βελτιώσουμε την ανταγωνιστικότητα του τομέα της ναυτιλίας της ΕΕ, να διατηρήσουμε τον ηγετικό της ρόλο σε όλο τον κόσμο, και να αυξήσουμε το μερίδιο της ναυτιλίας μικρών αποστάσεων στο ενδοενωσιακό εμπόριο, αναπτύσσοντας συγχρόνως τις λιμενικές υποδομές και υπηρεσίες στην ΕΕ·
12. Να μεγιστοποιήσουμε τις ευκαιρίες για καινοτομία της ευρωπαϊκής βιομηχανίας ναυπήγησης και ναυτιλιακού εξοπλισμού προκειμένου να βελτιωθεί η περιβαλλοντική απόδοση των πλοίων, να επιτευχθεί διαφοροποίηση σε αναδυόμενους τομείς και να αξιοποιηθεί η αυξανόμενη ζήτηση για σκάφη αναψυχής·
13. Να συμβάλουμε στους στόχους της στρατηγικής «Ευρώπη 2020» της ΕΕ όσον αφορά τις εκπομπές διοξειδίου του άνθρακα και τις ανανεώσιμες πηγές ενέργειας, και να δημιουργήσουμε νέες ευκαιρίες απασχόλησης, αυξάνοντας την παραγωγή και αναζήτηση θαλάσσιων ανανεώσιμων πηγών ενέργειας, ούτως ώστε να ενισχυθεί η παγκόσμια ηγετική θέση της ΕΕ·
14. Να εξασφαλίσουμε την αδιάλειπτη διαθεσιμότητα ενέργειας και συναφών με αυτή υπηρεσιών στην ευρωπαϊκή αγορά ενέργειας, χωρίς να τίθεται σε κίνδυνο η ανθρώπινη ασφάλεια και η υγεία των ωκεανών και των θαλασσών·
15. Να στηρίξουμε την έρευνα και την καινοτομία με στόχο τη βελτίωση της βιωσιμότητας και της ανταγωνιστικότητας του τομέα της υδατοκαλλιέργειας και να ενθαρρύνουμε βιώσιμες αλιευτικές δραστηριότητες, αυξάνοντας ιδίως την επιλεκτικότητα και δημιουργώντας προϊόντα με μεγαλύτερη προστιθέμενη αξία·
16. Να ενθαρρύνουμε την καλλιέργεια υδρόβιων προϊόντων προκειμένου να τονώσουμε το αναπτυξιακό δυναμικό της υδατοκαλλιέργειας φυκιών και άλλων βιολογικών προϊόντων. Να στηρίξουμε την ανάπτυξη του τομέα της γαλάζιας βιοτεχνολογίας, και να προωθήσουμε την πρόσβαση και τη δίκαιη και ισότιμη κατανομή των κερδών που προκύπτουν από τη χρήση γενετικών πόρων·
17. Να στηρίξουμε την ανάπτυξη ενός ιδιαίτερα διαφοροποιημένου και βιώσιμου παράκτιου και θαλάσσιου τουρισμού στην Ευρώπη, ιδίως όσον αφορά τις δραστηριότητες που συνδέονται με τη θαλάσσια και παράκτια κληρονομιά, τις ναυτικές δραστηριότητες, τις κρουαζιέρες και τις δραστηριότητες αναψυχής, επιλύοντας ζητήματα εποχικότητας, διαφοροποίησης των προϊόντων, διασύνδεσης των μεταφορών, βελτίωσης των υποδομών και των δεξιοτήτων·
18. Να ενθαρρύνουμε την ανάπτυξη νέων τεχνολογιών για την ασφαλή και βιώσιμη εκμετάλλευση των θαλάσσιων ορυκτών κοιτασμάτων, αναπτύσσοντας περαιτέρω δυνατότητες για τη βιώσιμη αναζήτηση και εκμετάλλευση πρώτων υλών για τη βιομηχανία και τις πράσινες τεχνολογίες.
Η ΓΑΛΑΖΙΑ ΟΙΚΟΝΟΜΙΑ ΓΙΑ ΕΞΥΠΝΗ, ΒΙΩΣΙΜΗ ΚΑΙ ΧΩΡΙΣ ΑΠΟΚΛΕΙΣΜΟΥΣ ΑΝΑΠΤΥΞΗ
Επαναβεβαιώνουμε ε ότι η ανάπτυξη μπορεί να ενισχυθεί με συνεκτική και αποτελεσματική δημόσια πολιτική, η οποία ορίζει τις απαραίτητες προϋποθέσεις για την πλήρη ανάπτυξη της γαλάζιας οικονομίας, μειώνει τα διοικητικά και νομοθετικά εμπόδια και εξαλείφει τις τροχοπέδες που τίθενται στην καινοτομία και τις επενδύσεις. Καλούμε συνεπώς τα εμπλεκόμενα μέρη:
19. Να ενισχύσουν την καινοτομία και την έρευνα στους τομείς της θάλασσας και της ναυτιλίας ώστε να διασφαλιστούν στοχευμένες και εγκάρσιες ερευνητικές δραστηριότητες που αποβλέπουν στην απελευθέρωση του υψηλού αναπτυξιακού δυναμικού της γαλάζιας οικονομίας, ιδίως μέσω της πρωτοβουλίας «Ορίζοντας 2020»·
20. Να εργαστούν για την αποτελεσματική ανάπτυξη και την προσβασιμότητα των γνώσεων σχετικά με τη θάλασσα, ιδίως βελτιώνοντας την παρακολούθηση των ωκεανών, την επιστημονική θαλάσσια έρευνα και τη χαρτογράφηση του βυθού των υδάτων των κρατών μελών μέχρι το 2020·
21. Να στηρίξουν την ολοκληρωμένη θαλάσσια επιτήρηση με στόχο τη δημιουργία ενός ενεργού και λειτουργικού κοινού περιβάλλοντος ανταλλαγής πληροφοριών για τον τομέα της θάλασσας στην ΕΕ μέχρι το 2020, ως αποτελεσματικού και οικονομικά αποδοτικού τρόπου διασφάλισης των συμφερόντων της ΕΕ·
22. Να τονίσουν τη σημασία της βελτίωσης της θαλάσσιας διακυβέρνησης, συμπεριλαμβανομένης της ενισχυμένης συνεργασίας, στο κατάλληλο επίπεδο, μεταξύ των αρμόδιων αρχών που έχουν επιφορτιστεί με καθήκοντα για τη διασφάλιση της καθαριότητας, της προστασίας και της ασφάλειας των θαλασσών και των ωκεανών·
23. Να βελτιώσουν τη διαφάνεια του προγραμματισμού των επενδύσεων και να ακολουθήσουν ισορροπημένη προσέγγιση μεταξύ των διαφόρων τομέων και φορέων, με την ανάπτυξη θαλάσσιου χωροταξικού σχεδιασμού και ολοκληρωμένης διαχείρισης των παράκτιων ζωνών στα κράτη μέλη και στις διασυνοριακές περιοχές, ώστε να διασφαλιστεί συνοχή με τους περιβαλλοντικούς, κοινωνικούς και οικονομικούς στόχους·
24. Να αποκαταστήσουν ή να διατηρήσουν έως το 2020 την καλή περιβαλλοντική κατάσταση των θαλάσσιων υδάτων, συνεχίζοντας την αποτελεσματική υλοποίηση των υποχρεώσεων που προκύπτουν από την οδηγία-πλαίσιο για τη θαλάσσια στρατηγική, η οποία συνιστά τον περιβαλλοντικό πυλώνα της ΟΘΠ, συμπεριλαμβανομένης της ανάπτυξης συνεκτικού δικτύου θαλάσσιων προστατευόμενων περιοχών, και να εφαρμόσουν τη Στρατηγική της ΕΕ για τη «Βιοποικιλότητα 2020»·
25. Να εφαρμόσουν κατάλληλες πρακτικές διαχείρισης, πρόληψης και προσαρμογής, προκειμένου να ενισχύσουν την ανθεκτικότητα των παράκτιων περιοχών, των θαλάσσιων οικοσυστημάτων και των θαλάσσιων δραστηριοτήτων στις επιπτώσεις της κλιματικής αλλαγής·
26. Να προβάλουν τα θαλάσσια και ναυτιλιακά επαγγέλματα και να βελτιώσουν την ελκυστικότητά τους, γεφυρώνοντας το χάσμα μεταξύ εκπαίδευσης, επιστήμης και βιομηχανίας, διασφαλίζοντας κατάλληλη κατάρτιση και προάγοντας νοοτροπία ασφάλειας και κατάλληλη κινητικότητα του εργατικού δυναμικού·
27 Να διασφαλίσουν ότι οι τοπικές κοινότητες, το εργατικό δυναμικό στις περιφερειακές περιοχές της Ευρώπης και η κοινωνία των πολιτών συμμετέχουν και επωφελούνται από την ανάπτυξη καινοτόμων δραστηριοτήτων ιδίως μέσω ευρωπαϊκών πόλων συνεργασίας («clusters») στον τομέα της ναυτιλίας και συνεργασίας με τους κοινωνικούς εταίρους·
28. Να ενισχύσουν την τομεακή και διατομεακή συνεργασία, να ανταλλάξουν βέλτιστες πρακτικές και να προωθήσουν τον διάλογο σε διεθνές, εθνικό και περιφερειακό επίπεδο, τόσο μεταξύ κρατών μελών, όσο και με τρίτες χώρες που μοιράζονται θαλάσσια λεκάνη με την ΕΕ, καθώς και με διεθνείς και περιφερειακούς οργανισμούς·
29. Καλούμε το Συμβούλιο να εγκρίνει αυτήν την πολιτική ατζέντα ως ουσιαστικό στοιχείο της στρατηγικής της Ένωσης για την ανάπτυξη και την απασχόληση, την δε Επιτροπή και τις επερχόμενες Προεδρίες, σε στενή συνεργασία με τα άλλα θεσμικά όργανα της ΕΕ, να αναλάβουν τις κατάλληλες πρωτοβουλίες και, λαμβάνοντας ως βάση την παρούσα δήλωση, να θέσουν στόχους για περαιτέρω ανάπτυξη και εφαρμογή της Ολοκληρωμένης Θαλάσσιας Πολιτικής.
