Η Επίτροπος Máire Geoghegan-Quinn ανακοίνωσε τη διάθεση σχεδόν 7 δισ. ευρώ για την προώθηση της καινοτομίας μέσω της έρευνας. Το χρηματοδοτικό πακέτο της Ευρωπαϊκής Επιτροπής – το μεγαλύτερο του είδους στα χρονικά – το οποίο εντάσσεται στο Έβδομο Πρόγραμμα Πλαίσιο της ΕΕ για την έρευνα (7οΠΠ), αναμένεται να οδηγήσει στη δημιουργία περίπου 174.000 θέσεων απασχόλησης στο άμεσο μέλλον και περίπου 450.000 θέσεων με ανάπτυξη του ΑΕΠ κατά σχεδόν 80 δισ. ευρώ την επόμενη 15ετία[1]. Η χρηματοδότηση της έρευνας από την ΕΕ βρίσκεται στην πρώτη θέση του πολιτικού θεματολογίου και στο επίκεντρο πλέον μιας συνεπούς στρατηγικής για την καινοτομία, της Ένωσης Καινοτομίας (IP/10/1288, MEMO/10/473), την οποία χρειάζεται η Ευρώπη προκειμένου να συναγωνιστεί μεγάλες και δυναμικές χώρες, όπως οι ΗΠΑ και η Κίνα.
Θα δοθούν επιχορηγήσεις για την προώθηση της έρευνας με σκοπό την αντιμετώπιση των σοβαρότερων κοινωνικών προβλημάτων της Ευρώπης και του κόσμου γενικότερα. Μεταξύ των περισσότερων από 16.000 δικαιούχων της χρηματοδότησης συγκαταλέγονται πανεπιστήμια, ερευνητικά ιδρύματα και βιομηχανίες. Ιδιαίτερη προσοχή θα δοθεί στις μικρές και μεσαίες επιχειρήσεις, για τις οποίες θα διατεθεί σχεδόν 1 δισ. ευρώ. Επίσης θα αθλοθετηθεί ένα νέο βραβείο καινοτομίας της ΕΕ για γυναίκες των οποίων οι εργασίες χρηματοδοτήθηκαν από το 70 ΠΠ ή από προηγούμενα προγράμματα. Οι περισσότερες από τις «προσκλήσεις υποβολής προτάσεων» (προκηρύξεις διαγωνισμών για χρηματοδότηση) θα δημοσιευτούν στις 20 Ιουλίου.
«Η Ευρώπη φανερώνει και πάλι την ανειλημμένη δέσμευσή της να θέσει την έρευνα και την καινοτομία στην κορυφή του πολιτικού θεματολογίου για την οικονομική ανάπτυξη και την απασχόληση. Ο ανταγωνισμός σε ενωσιακή κλίμακα για τη χρηματοδότηση αυτή θα έχει ως αποτέλεσμα να συνεργαστούν οι καλύτεροι ευρωπαίοι ερευνητές και παραγωγοί καινοτομίας για να δώσουν λύσεις στα σοβαρότερα προβλήματα της εποχής μας, όπως η ενέργεια, η επισιτιστική ασφάλεια, η κλιματική αλλαγή και η γήρανση του πληθυσμού. Η Επιτροπή προτείνει σημαντική αύξηση της χρηματοδότησης για έρευνα και καινοτομία μέσω του προγράμματος Horizon 2020 για την περίοδο μετά το 2013 και – ήδη με τις προσκλήσεις που ανακοινώνουμε σήμερα – θα ήθελα να δείξω στους φορολογούμενους ότι είμαστε αποφασισμένοι να αξιοποιήσουμε τα μέγιστα και το τελευταίο ευρώ» δήλωσε η Επίτροπος Geoghegan-Quinn.
Λεπτομερή στοιχεία για τις επιχορηγήσεις
Οι προσκλήσεις εστιάζονται κυρίως στον συνδυασμό της έρευνας με την καινοτομία προκειμένου να αντιμετωπιστούν κοινωνικές προκλήσεις και να δημιουργηθούν βιώσιμες θέσεις εργασίες και οικονομική ανάπτυξη, χάρη στη υπεροχή που θα αποκτήσει η Ευρώπη στις καίριες τεχνολογικές αγορές του μέλλοντος.
Αυτό θα επιτευχθεί χάρη στην παροχή μεγαλύτερης από κάθε άλλη φορά στήριξης για δραστηριότητες που συμβάλλουν στην γεφύρωση του χάσματος μεταξύ έρευνας και αγοράς, καταδεικνύοντας, για παράδειγμα, ότι οι νέες τεχνολογίες έχουν εμπορικό δυναμικό ή ότι μπορούν να αξιοποιηθούν σε αρκετά μεγάλη κλίμακα ώστε να είναι βιομηχανικά βιώσιμες. Αυτή η αγορακεντρική προσέγγιση είναι καίριας σημασίας και για τις «ευρωπαϊκές συμπράξεις καινοτομίας» που δημιουργήθηκαν βάσει του σχεδίου δράσης «Ένωση Καινοτομίας». Κάθε ευρωπαϊκή σύμπραξη καινοτομίας, συμπεριλαμβανομένης της πιλοτικής για την ενεργό και υγιή γήρανση, θα χρηματοδοτηθεί μέσω έργων του 7ου ΠΠ.
Συνολικά, 220 από τα 656 εκατ. ευρώ που προορίζονται για έρευνα στον τομέα της υγείας και 240 εκατ. από τα 1,3 δισ. ευρώ που προορίζονται για τις τεχνολογίες πληροφοριών και επικοινωνιών (TΠΕ) θα διατεθούν για εργασίες που αποσκοπούν στην κάλυψη των αναγκών του γηράσκοντος πληθυσμού.
Τα υπόλοιπα κονδύλια για τις ΤΠΕ θα αφορούν καίριας σημασίας εξελίξεις στις υποδομές δικτύων και υπηρεσιών, τα νανο- και μικροσυστήματα, τη φωτονική και τη ρομποτική, το ψηφιακό περιεχόμενο και τις γλωσσικές τεχνολογίες, καθώς και εφαρμογές ΤΠΕ π.χ. στους τομείς της υγείας και της ενεργειακής απόδοσης.
Το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο Έρευνας (ΕΣΕ) θα χορηγήσει σχεδόν 1,6 δισ. ευρώ στους καλύτερους έμπειρους και νέους ερευνητές που εργάζονται στην Ευρώπη. Για τη γεφύρωση του χάσματος μεταξύ των αποτελεσμάτων της έρευνας αιχμής και της εμπορικής αξιοποίησης, δρομολογήθηκε η πρωτοβουλία μικρής κλίμακας «απόδειξη της ορθότητας της αρχής» (Proof of Concept). Άλλη πρωτοβουλία του ΕΣΕ είναι η νέα «επιχορήγηση της συνέργειας» (ERC Synergy Grant) για τη στήριξη λίγων μικρών ομάδων ερευνητών που συνεργάζονται στο πλαίσιο του ίδίιου έργου.
Μέσω των δράσεων Marie Curie θα διατεθούν γύρω στα 900 εκατ. ευρώ για τη στήριξη της κινητικότητας και της σταδιοδρομίας των ερευνητών, από τα οποία θα επωφεληθούν περίπου 10.000 ερευνητές υψηλής ειδίκευσης. Στο κονδύλιο αυτό περιλαμβάνονται 20 εκατ. ευρώ για το πιλοτικό έργο χρηματοδότησης «ευρωπαϊκών βιομηχανικών διδακτορικών προγραμμάτων» (European Industrial Doctorates), με σκοπό την τόνωση της επιχειρηματικότητας και της συνεργασίας μεταξύ πανεπιστημίων, ερευνητικών ιδρυμάτων και επιχειρήσεων.
Τα 265 εκατ. ευρώ που προορίζονται για την έρευνα στον τομέα του περιβάλλοντος θα συμβάλουν στην αντιμετώπιση σοβαρών προκλήσεων, όπως η κλιματική αλλαγή, η απώλεια βιοποικιλότητας και η αποτελεσματική αξιοποίηση των πόρων.
Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή, ανταποκρινόμενη στην αυξανόμενη ζήτηση για ασφαλέστερα και υγιέστερα τρόφιμα και αειφόρους βιολογικούς πόρους, θα επενδύσει περισσότερα από 307 εκατ. ευρώ στην οικοδόμηση ισχυρής βιοοικονομίας, η οποία θα συντελέσει στη βελτίωση των μεθόδων παραγωγής, καθώς και στη δημιουργία νέων βιομηχανιών και θέσεων εργασίας.
Ειδικά κίνητρα παρέχονται για τη συμμετοχή των μικρών και μεσαίων επιχειρήσεων (ΜΜΕ), οι οποίες θεωρούνται ζωτικής σημασίας για την καινοτομία. Πέραν των νέων απλοποιημένων κανόνων, το επενδυτικό πακέτο για τις ΜΜΕ, ύψους σχεδόν 1 δισ. ευρώ, περιλαμβάνει πιλοτικά εγχειρήματα που εντάσσονται τόσο στο θεματικό πεδίο Υγεία όσο και στον «μηχανισμό χρηματοδότησης των ΜΜΕ με επιμερισμό των κινδύνων» της Ευρωπαϊκής Τράπεζας Επενδύσεων.
Τα 488 εκατ. ευρώ για τις νανοτεχνολογίες προορίζονται κατά κύριο λόγο για πεδία όπως τα εργοστάσια του μέλλοντος, τα οικολογικά αυτοκίνητα και τα ενεργειακώς αποδοτικά κτίρια.
Για την έρευνα και την καινοτομία που αφορά καθαρότερες, ασφαλέστερες και αποτελεσματικότερες μεταφορές και κινητικότητα θα διατεθούν 313 εκατ. ευρώ.
Τέλος, η Επιτροπή έχει προβλέψει 40 εκατ. ευρώ για την πρωτοβουλία «Έξυπνες πόλεις» ως συνεισφορά στην αναζήτηση αποτελεσματικότερων τρόπων χρήσης της ενέργειας και λειτουργίας των αστικών συγκοινωνιών.
Ιστορικό
Το 7ο ΠΠ είναι το μεγαλύτερο παγκοσμίως πρόγραμμα χρηματοδότησης της έρευνας, με προϋπολογισμό άνω των 53 δισ. ευρώ για τη χρονική περίοδο 2007-2013. Εγκρίνοντας τη στρατηγική «Ευρώπη 2020» και υποστηρίζοντας την «Ένωση Καινοτομίας» τον Φεβρουάριο του τρέχοντος έτους, τα κράτη μέλη έθεσαν ως πρώτο θέμα του ευρωπαϊκού πολιτικού θεματολογίου την έρευνα και την καινοτομία, καθιστώντας την ακρογωνιαίο λίθο των σχεδιαζόμενων επενδύσεων για τη βιώσιμη ανάπτυξη και απασχόληση.
[1] Με βάση το μοντέλο NEMESIS που εκπόνησε ο καθηγητής Paul Zagamé (Ecole Centrale Paris Erasme) στο πλαίσιο του ευρωπαϊκού ερευνητικού έργου DEMETER.
