Η Επιτροπή προτείνει μέτρα για την καλύτερη διαχείριση των μεταναστευτικών ροών από την περιοχή της νότιας Μεσογείου, καθώς και τροποποιήσεις στον κανονισμό περί θεωρήσεων.
Η αλληλεγγύη με τα κράτη μέλη που είναι περισσότερο εκτεθειμένα σε μεταναστευτικές πιέσεις και η στενότερη συνεργασία με τρίτες χώρες εξακολουθούν να είναι απολύτως απαραίτητα στοιχεία της μεταναστευτικής πολιτικής.
«Η κατάσταση στη νότια Μεσόγειο συνεχίζει να απαιτεί την ανάληψη δράσης εκ μέρους της ΕΕ. Η ΕΕ έχει λάβει ορισμένα βραχυπρόθεσμα μέτρα για να βοηθήσει τις χώρες της βόρειας Αφρικής στην αντιμετώπιση των μεταναστευτικών πιέσεων και για να στηρίξει τα κράτη μέλη που βρίσκονται στην πρώτη γραμμή του μετώπου, εξασφαλίζοντας μια συνεκτική απόκριση από μέρους της ΕΕ προς όσους χρειάζονται τη βοήθειά μας. Η σημερινή μου πρόταση προχωρά πέρα από τις επείγουσες ανάγκες. Σκοπός μας είναι να αναπτύξουμε μια πιο δομημένη συνεργασία με τις χώρες της βόρειας Αφρικής. Είναι προς το συμφέρον τόσο της ΕΕ όσο και των χωρών της βόρειας Αφρικής να βελτιωθεί η διαχείριση της κινητικότητας και της μετανάστευσης. Η Ευρώπη θα εξαρτάται όλο και περισσότερο από την μετανάστευση εργατικού δυναμικού, και στο πλαίσιο αυτό πρέπει να αξιοποιηθούν με αμοιβαία επωφελή τρόπο οι δυνατότητες που προσφέρουν οι χώρες της βόρειας Αφρικής. Πρέπει επίσης να γίνει ευκολότερο για φοιτητές, ερευνητές και επιχειρηματίες να επισκέπτονται άλλες χώρες. Προς τούτο πρέπει να δημιουργήσουμε περισσότερες δυνατότητες νόμιμης εισόδου στην Ευρώπη, εντείνοντας τη συνεργασία με τους νότιους γείτονές μας, θεσπίζοντας σαφείς κανόνες και εξασφαλίζοντας ότι οι μετακινήσεις αυτές είναι προς το συμφέρον όλων. Πρέπει επίσης να γίνουν ευκολότερα τα ταξίδια στην ΕΕ με περαιτέρω φιλελευθεροποίηση του καθεστώτος των θεωρήσεων. Ταυτόχρονα, πρέπει να εξασφαλίσουμε ότι οι συμφωνίες φιλελευθεροποίησης του καθεστώτος των θεωρήσεων δεν γίνονται αντικείμενο κατάχρησης. Αυτός είναι και ο λόγος για τον οποίο προτείνω την καθιέρωση ρήτρας διασφάλισης για εξαιρετικές και πολύ αυστηρά καθορισμένες περιπτώσεις. Ελπίζω ότι αυτό θα συμβάλει στην αύξηση της εμπιστοσύνης και της βούλησης των κρατών μελών να θεσπίσουν στο μέλλον περισσότερα καθεστώτα απαλλαγής από την υποχρέωση θεώρησης», δήλωσε η Cecilia Malmström, Επίτροπος της ΕΕ αρμόδια για τις εσωτερικές υποθέσεις.
Στις σημερινές πρωτοβουλίες συγκαταλέγονται:
- Η ανακοίνωση σχετικά με τη διενέργεια διαλόγου με τις χώρες της νότιας Μεσογείου για τη μετανάστευση, την κινητικότητα και την ασφάλεια
Η Επιτροπή προτείνει τη διεξαγωγή διαλόγου για τη μετανάστευση, την κινητικότητα και την ασφάλεια με τις χώρες της βόρειας Αφρικής. Ο διάλογος αυτός πρέπει να περιλαμβάνει όλες τις μεταναστευτικές πτυχές της μελλοντικής σχέσης της ΕΕ με την περιοχή. Θα συναφθούν εταιρικές σχέσεις κινητικότητας με σκοπό την καλύτερη διαχείριση των δυνατοτήτων νόμιμης κινητικότητας μεταξύ της ΕΕ και των χωρών της βόρειας Αφρικής. Οι εταιρικές αυτές σχέσεις θα σχεδιαστούν από κοινού με καθεμία από τις χώρες εταίρους και σε συνεργασία με τα κράτη μέλη της ΕΕ. Σκοπός είναι να βοηθήσουν τις χώρες αυτές να αξιοποιήσουν καλύτερα το εργατικό τους δυναμικό, για παράδειγμα με την παροχή συνδρομής για την ανάπτυξη προγραμμάτων πρόσληψης, με την αναγνώριση δεξιοτήτων ή με την στήριξη των μεταναστών που επιστρέφουν στη χώρα τους ώστε να συμβάλουν στην ανάπτυξή της. Μια τέτοια δομημένη συνεργασία θα βοηθήσει και τα κράτη μέλη να καλύψουν τις ελλείψεις τους σε εργατικό δυναμικό.
Όπως είναι φυσικό, θα πρέπει να θεσπιστούν επαρκείς διασφαλίσεις για τη διευκόλυνση της κινητικότητας. Στο πλαίσιο του διαλόγου οι εταίροι μας θα πρέπει να φροντίσουν να λάβουν όλα τα κατάλληλα μέτρα για την πρόληψη της παράνομης μετανάστευσης και να επιτρέπουν τον επαναπατρισμό των υπηκόων τους που δεν έχουν δικαίωμα παραμονής στην Ευρώπη. Τις τελευταίες εβδομάδες, η Επιτροπή πραγματοποίησε ήδη κάποιες πρώτες επαφές με την Τυνησία και την Αίγυπτο για την έναρξη των διαλόγων αυτών, ενώ ελπίζει να ανοίξει ανάλογο διάλογο και με άλλα ενδιαφερόμενα μέρη στο εγγύς μέλλον.
- Η Ετήσια έκθεση για τη μετανάστευση και το άσυλο (2010)
Η Ετήσια έκθεση για τη μετανάστευση και το άσυλο (2010) αναφέρει τις κύριες εξελίξεις που σημειώθηκαν το περασμένο έτος τόσο σε επίπεδο ΕΕ όσο και σε επίπεδο κρατών μελών στον τομέα της μετανάστευσης. Για παράδειγμα, επισημαίνει τα μέτρα που ελήφθησαν για τη στήριξη της Ελλάδας στη διαχείριση των εξωτερικών της συνόρων, πράγμα το οποίο σήμαινε την τοποθέτηση από την FRONTEX συνοριακών φρουρών από άλλες ευρωπαϊκές χώρες στα χερσαία σύνορα της Ελλάδας με την Τουρκία, καθώς και εκτενή βοήθεια προς την Ελλάδα από μέρους της Επιτροπής και κρατών μελών για την εν εξελίξει πλήρη αναδιάρθρωση του συστήματος ασύλου της χώρας. Προκειμένου να διορθωθούν οι αδυναμίες που εντοπίστηκαν, η έκθεση περιλαμβάνει και πολιτικές συστάσεις όσον αφορά την ενίσχυση των συνοριακών ελέγχων, την πρόληψη της παράνομης μετανάστευσης, τη διευκόλυνση της νόμιμης μετανάστευσης, την ανάπτυξη κοινού ευρωπαϊκού συστήματος ασύλου, την ενσωμάτωση των υπηκόων τρίτων χωρών και την ανάπτυξη της εξωτερικής διάστασης της μεταναστευτικής πολιτικής της ΕΕ.
- Η πρόταση τροποποίησης του κανονισμού (ΕΚ) 539/2001 για τις θεωρήσεις
Η πολιτική σε θέματα θεωρήσεων αποτελεί κρίσιμη συνιστώσα μιας αποτελεσματικής ευρωπαϊκής μεταναστευτικής πολιτικής. Η ισχύουσα νομοθεσία της ΕΕ για την πολιτική σε θέματα θεωρήσεων δεν επιτρέπει την ταχεία λήψη αποφάσεων. Η διαδικασία άρσης ή θέσπισης υποχρεώσεων θεώρησης ακολουθεί την κανονική διαδικασία συναπόφασης και, ως εκ τούτου, μπορεί να διαρκέσει αρκετά χρόνια. Οι προτεινόμενες τροποποιήσεις προβλέπουν την καθιέρωση ρήτρας διασφάλισης που θα επιτρέπει, υπό ορισμένες έκτακτες προϋποθέσεις, την προσωρινή επανεισαγωγή της υποχρέωσης θεώρησης για υπηκόους τρίτων χωρών. Ένας τέτοιος μηχανισμός θα παρείχε στην ΕΕ ένα μέσο το οποίο θα μπορούσε να εφαρμοστεί μόνον σε εξαιρετικές περιπτώσεις, για την αντιστάθμιση τυχόν σοβαρών αρνητικών συνεπειών της φιλελευθεροποίησης του καθεστώτος των θεωρήσεων και ιδίως της άφιξης στην ΕΕ μεγάλου αριθμού παράνομων μεταναστών ή ατόμων που ζητούν άσυλο για λόγους που δεν είναι εντελώς βάσιμοι. Οι προτεινόμενες τροποποιήσεις θα συμβάλουν στην αύξηση της εμπιστοσύνης των κρατών μελών στο σύστημα θεωρήσεων και στα μελλοντικά μέτρα φιλελευθεροποίησης του καθεστώτος των θεωρήσεων.
Επόμενο βήμα
Οι πρωτοβουλίες αυτές αποτελούν ένα πρώτο βήμα σε συνέχεια της έκδοσης της ανακοίνωσης για την μετανάστευση στις 4 Μαΐου 2011. Θα συζητηθούν στο επόμενο Συμβούλιο Δικαιοσύνης και Εσωτερικών Υποθέσεων, στις 9 Ιουνίου 2011, και θα προλειάνουν το έδαφος για μια συζήτηση, όσον αφορά την ευρωπαϊκή πολιτική σε θέματα ασύλου και μετανάστευσης, με τους αρχηγούς κρατών και κυβερνήσεων της ΕΕ κατά τη σύνοδο του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου στις Βρυξέλλες, στις 24 Ιουνίου 2011.
